طرحی نو در نظام‌مندی کلام اسلامی

دکتر سلیمانی اردستانی در این سخنرانی که در سال ۱۴۰۱ ایراد شده است، ابتدا بحثی پیرامون جایگاه علم کلام در علوم اسلامی را مطرح می‌نمایند و ضمن انتقاد از وضع تنزل یافته آن در عصر کنونی، تاثیر مدرنیته بر علم کلام، ضعف نظام مندی، نپرداختن به مباحث پایه‌ای و… را با نگاهی تطبیقی به بحث می‌گذارند. همچنین ایشان در ادامه بحث خود به حلقه‌های مفقوده علم کلام از جمله، دنیا شناسی، انسان‌شناسی و راهنماشناسی اشاره نموده و ضرورت توجه به آن‌ها را مورد تحلیل قرار می‌دهند. بخش پایانی برنامه به پرسش و پاسخ اختصاص دارد.

بشنوید

پاسخ به برخی شبهات پیرامون تناقض درونی قرآن

دکتر سلیمانی در این سخنرانی که در سال ۱۳۹۷ ایراد شده است، با بررسی برخی ادعاها پیرامون تناقض درونی قرآن، با بهره گیری از اصول عقلی از جمله اصل تناقض و نیز با استناد به کتب دینی برخی از شبهات مطروحه را بیان و نقد می‌نمایند. همچنین ایشان با تمرکز بر شبهات برخی مسیحیان، تثلیت، تحریف و. . را شرح داده و شبهات را پاسخ می‌دهند.

بشنوید

چیستی زبان دین از دیدگاه اندیشمندان مسلمان

دکتر موسوی کریمی در این برنامه که در سال ۱۴۰۱ و در رابطه با معرفی کتاب تالیفی ایشان با عنوان: «چیستی زبان دین از دیدگاه اندیشمندان مسلمان» برگزار شده، در ابتدا با بیان مقدماتی در مورد چیستی زبان دین، دلایل خویش را در رد رویایی بودن این زبان بیان نموده و با بررسی برخی یافته‌های علوم تجربی جدید و نظریات فلاسفه و متکلمان اسلامی و غربی مرتبط با بحث، دلایلی را له غیر رویایی بودن زبان دین ارائه می‌نمایند و در ادامه توضیحاتی پیرامون محتوای کتاب و چرایی انتخاب مطالب موجود در آن ارائه می‌دهند. بخش پایانی برنامه نیز به پرسش و پاسخ و بررسی نقدهای حضار اختصاص دارد.

بشنوید

انگیزه های اخلاقی زیستن

دکتر سلیمانی در این سخنرانی، با طرح این سوال که چرا باید اخلاقی زندگی کرد؟ پاسخ ادیان ابراهیمی به این مسئله را یک پاسخ سه وجهی (برای خدا، برای خود و برای دیگران) عنوان می‌کنند و با استناد به متون دینی یهودیت، مسیحیت و اسلام به بررسی این موضوع پرداخته و در نهایت سکولاریسم را به دلیل سرشت خاصی که دارد، ناتوان از مدلل ساختن اخلاقی زیستن قلمداد می‌کنند. ایشان در ادامه نیز با استناد به آثار برخی اندیشمندان اسلامی از جمله شهید مطهری، علامه جعفری، آیت الله مصباح یزدی و… به بررسی نظرات آنان در حوزه اخلاقی زیستن می‌پردازند. بخش پایانی برنامه نیز به بیان نقدها و پرسش و پاسخ اختصاص دارد.

بشنوید

امام علی (ع) و عدالت حقوقی

دکتر قربان نیا در این سخنرانی که در سال ۱۳۹۳ ایراد شده است، ضمن بیان برخی از اصول ریشه‌ای حاکم بر اندیشه و عمل امام علی (ع) در رابطه با امور حقوقی و حاکمیتی، با اشاره به ابعاد نظریه زمان و مکان در فهم رفتار پیشوایان دین، مصادیقی از بیانات و شیوه‌های رفتاری امام علی (ع) خاصه در باب عدالت کیفری را بیان نموده و با رد نظریه تکلیف گرایی محض، مفهوم حق را از مفاهیم اصلی و با اصالت در منابع اسلامی معرفی می‌نمایند.

بشنوید

نقد کتاب: دین و خودفرمانروایی انسان

این برنامه در سال ۱۴۰۰ برگزار شده است. در ابتدای برنامه دکتر سلیمانی (نویسنده کتاب) با بیان علت تدوین این کتاب و ارتباط آن با رشته حقوق بشر، ساختار کلی کتاب را معرفی می‌نمایند. در ادامه دکتر شریعتمداری با اشاره به برخی اشکالات از جمله کم رنگ بودن ارتباط بحث حاضر با مباحث حقوق بشر و خطابی بودن برخی فرازهای کتاب به جای بیان استدلالی، نقدهایی پیرامون مفاهیم موجود در کتاب از جمله عقل بیان می‌دارند. دکتر میرموسوی نیز ضمن تقدیر از تلاش‌های دین پژوهانه دکتر سلیمانی در چند دهه اخیر، جدید بودن بحث را از مهمترین امتیازات این اثر می‌دانند اما نقدهایی از جمله مشخص نبودن معیار عقل به عنوان مرجع خود فرمانروایی را به آن وارد می‌نمایند. در پایان برنامه نیز دکتر سلیمانی به نقدهای بیان شده پاسخ می‌دهند.

بشنوید

نقد کتاب: «خدا و الحاد جدید»

این برنامه در سال ۱۴۰۰ برگزار شده است. دکتر شهبازی (مترجم کتاب) در این سخنرانی با اشاره به چرایی شکل گیری جریان الحاد جدید و تاثیر حادثه ۱۱ سپتامبر آمریکا برآن، بیان می‌دارند که این جریان را بیشتر یک جریان فلسفی- اجتماعی میدانند و نه جریانی فلسفی- الهیاتی. ایشان با معرفی ۴ اثر شاخص الحاد جدید یعنی کتاب شکستن طلسم (Breaking the Spell) از دنیل دنت، کتاب توهم خدا (The God Delusion) از داوکینز، کتاب پایان ایمان (The End of Faith) از سم هریس و کتاب خدا بزرگ نیست (God Is Not Great) از هیچنز آن‌ها را پرچم چهار رنگ الحاد در دوره جدید و ترجمه این کتاب را راهی برای شناخت بهتر این جریان عنوان می‌نمایند. دکتر زارع‌پور نیز با بیان علاقه تحقیقی خود نسبت به موضوع حاضر، تلاش دکتر شهبازی برای ترجمه این کتاب را قابل تقدیر دانسته اما نقدهایی به نویسنده کتاب یعنی جان اف. هات در رابطه با شیوه بیان، گستره نقد علمی و سطحی نگری وارد می‌نمایند. در نهایت دکتر جاودان با تشکر از مترجم کتاب برای برگردان این اثر به زبان فارسی بیان می‌دارند که این کتاب از منظر پروتستانتی و جمع‌های اگزیستانسیال دین در صدد پاسخگویی به ملحدان برآمده است. همچنین ایشان برخی از اشکالات شکلی موجود در ترجمه اثر را مورد اشاره قرار می‌دهند.

بشنوید

دیدگاه های علامه حلّی و حقوق ملل

دکتر میرمحمدی در این سخنرانی که در سال ۱۴۰۱ ایراد شده است، ضمن بیان تاریخچه‌ای از شرایط زمانه و فعالیت‌های علمی شاخص علامه حلی (رض)، برخی از آثار ایشان از جمله کتاب تذکره الفقهاء و فصول مختلف آن را معرفی و شرح می‌نمایند و در ذیل آن مباحثی از جمله مسائل مرتبط با ملل غیر مسلمانان، محدودیت‌های زمانی و مکانی جنگ، شرایط امر به معروف و نهی از منکر و… را طرح کرده و مشخصا نظر علامه حلی در باب مقاتله یک بار در سال را به مانورهای نظامی امروزه تعبیر می‌نمایند. همچنین در این برنامه دکتر سعید رهایی عضو هیات علمی دپارتمان حقوق دانشگاه مفید که دبیری این نشست را بر عهده داشتند دیدگاه‌های موجود پیرامون شخصیت و نظرات علامه حلی (ره) را تفصیلا بیان می‌دارند. در پایان جلسه هم پرسش و پاسخ‌هایی پیرامون موضوع بحث طرح می‌گردد.

بشنوید

نقش وحی در فلسفۀ تاریخ

آیت الله العظمی موسوی اردبیلی در این سخنرانی که در اواسط دهه 60 ایراد نموده اند، به ضرورت بررسی نقش وحی در فلسفه تاریخ پرداخته و بیان می دارند که در این زمینه پژوهش شاخصی حتی در آثار مستشرقین و تاریخ پژوهان غربی وجود ندارد. ایشان با اشاره به تاریخچه در دسترس مناطق جغرافیایی بعثت پیامبران الهی، به خصلت های درون ذاتی دعوت انبیاء مانند اخلاق، نفی شرک، عدالت و .. اشاره نموده و قرآن را مهمترین ماخذ برای بررسی بینش حاکم بر دعوت معرفی می نمایند.

بشنوید