به گزارش روابط عمومی دانشگاه مفید، نشست علمی «تحولات یمن و تاثیر آن بر مناسبات منطقه ای» با همت دفتر فرهنگی دانشگاه مفید و با همکاری انجمن علمی دانشجویی علوم سیاسی، روز دوشنبه ۱۵ مهرماه ۱۳۹۸ در دانشگاه مفید برگزار شد.

دکتر اصغر قریشی عصر دوشنبه در نشست علمی تحولات یمن و تاثیر آن بر مناسبات منطقه‌ای در دانشگاه مفید قم، با اشاره به حمله به تاسیسات نفتی آرامکو از سوی ارتش یمن و غافلگیری زمینی انصارالله افزود: ضربات سنگین به عربستان سعودی و عقب نشینی سران سرکش این رژیم و آمادگی برای مذاکره و ابراز تمایل برای گفت و گو با ایران نشان داد که یمن دندان‌های سرکشی عربستان را کشیده است.

وی ادامه داد: با فرض ایجاد آتش بس در یمن، به دلیل اختلاف‌های شدید داخلی، عدم پذیرش حاکمیت انصارالله توسط عربستان و تحولات جنوبی این کشور، این موضوع به سادگی پایان نخواهد یافت.

وی، با اشاره به گرایش‌های مختلف زیدیه گفت: زیدیه گرایش‌های مختلفی دارد که انصارالله یمن دارای گرایش جاروبی است که این گرایش در بین گرایش‌های زیدی نزدیکترین اعتقادات را به شیعه اثنا عشری دارد.

سفیر سابق ایران در یمن گفت: با شکل گیری انقلاب اسلامی در ایران، عربستان نگران گسترش جمهوری خواهی در منطقه و درگیر شدن دامن عربستان به انقلاب بود به همین دلیل آل سعود با هزینه بسیار سنگین و ایجاد مدارس مختلف مذهبی تفکرات وهابی را در یمن گسترش داد.

وی ادامه داد: زمانی که منصور هادی به سمت جنوب فرار کرد، انصار الله به سمت جنوب حرکت کرد و برای مدتی عدن نیز در اختیار گرفت و این موجب شد تا آمریکا به دلیل اهمیت باب المندب و دریای سرخ، نگران قدرت گرفتن انصارالله در یمن شود.

وی باب المندب را از جمله چند تنگه مهم دنیا دانست و گفت: روزانه بیش از پنج میلیون بشکه نفت از تنگه باب المندب عبور می‌کند که این موجب شده تا این تنگه دارای موقعیت بسیار مهم جغرافیایی و مورد توجه قدرت‌های مختلف باشد.

دکتر قریشی، با اشاره به تدوین سه سند مرجع درح سند ابتکار خلیج فارس درمورد برکناری علی عبدالله صالح، سند گفت و گوی ملی با ۳۵۰ صفحه دارای قانون اساسی و تقسیم یمن به ۶ ایالت و همچنین قطعنامه ۲۲۱۶ سازمان ملل که به شدت بر ضد انصارالله است، سه سندی است که در تمام گفت و گو‌ها مبنای مذاکرات بوده است.

سفیر سابق ایران در یمن با اشاره به آخرین تحولات یمن اظهار داشت: مذاکرات جدید با حضور نماینده ویژه سازمان ملل، انصارالله و طرف‌های مختلف در حال شکل گیری است که این نشان می‌دهد که در این مذاکرات، به دنبال فرمول جدید هستند که خارج از سه سند مرجع است.

وی تاکید کرد: طی سال‌های اخیر منصور هادی این سه سند مرجع را مبنای گفت و گو قرار داده بود که تغییر مبنای مذاکرات از این سندها در روزهای اخیر بسیار حائز اهمیت است.

دکتر قریشی، اوضاع یمن را بسیار آشفته دانست و گفت: امارات و عربستان اهداف متفاوتی برای جنگ در یمن دارند و این باعث شده تا با گذشت چند سال از شروع جنگ یمن، اختلاف میان این دو کشور به شدت افزایش یابد.

خصومت عربستان با ایران ریشه‌ای است.
سفیر سابق ایران در یمن، با بیان اینکه امارات به دنبال در اختیار قرار گرفتن عدن است گفت: عدن ظرفیت تبدیل به رقیبی برای دبی را دارد و امارات با تجزیه یمن به دنبالاین موضوع و همچنین تسلط بر تنگه باب المندب است.

وی خصومت عربستان با ایران را ریشه‌ای دانست و گفت: وهابی‌ها و آل سعود از زمانی که دولت تشکیل دادند بزرگترین دشمنی را با شیعیان داشته اند.

دکتر قریشی، با بیان اینکه حمایت ازمستضعفان عالم شعار و راهبرد انقلاب اسلامی است، افزود: علی عبدالله صالح پس از چراغ سبز آمریکا، با انصارالله اعلام جنگ کرد و جنایت‌های مختلف را در این کشور رقم زد.

وی تاکید کرد: آنچه اهمیت دارد این است که انصارالله توسط جمهوری اسلامی ایجاد و یا به تحریک ایران قیام نکرده است بلکه انصارالله خود جریانی ریشه‌ای و تاریخی در یمن است.

قریشی، با اشاره به اقدام امارات برای مقابله با نیروهای منصور هادی در جنوب یمن، گفت: امارات با تسخیر عدن، ادعای دفاع از منصور هادی و همچنین قطعنامه ۲۲۱۶ سازمان ملل علیه انصارالله را نابود کرد.

وی سابقه تاریخی ایران و یمن را قبل از اسلام دانست و ادامه داد: حکومت زیدی در سال ۲۸۰ هجری قمری در صعده یمن شکل گرفته و بیش از یک هزار سال بر آن حکومت داشته و رابطه زیدی‌های ایران و یمن به بیش از یک هزار سال است.

دکتر قریشی، با بیان اینکه جامعه یمن بسیار سنتی است، گفت: یمنی‌ها میراث فرهنگی شیعه، اسماعیلیه، اهل سنت و زیدیه ایران را حفظ کرده‌اند و این ویژگی فرهنگی در هیاهوی جنجال‌های سیاسی مورد غفلت قرار گرفته است.

دکتر مجید مرادی (کارشناس مسائل خاورمیانه) در این جلسه گفت: عربستان بدون داشتن هیچ راهبرد بلند مدتی وارد جنگ یمن شده که این جنگ هیچ دستاوردی برای آن نداشته و نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه محمد بن سلمان، عالم سیاست را با بازی‌های رایانه‌ای اشتباه گرفته است گفت: تمام موضوعات منطقه‌ای که عربستان پس از قدرت گرفتن محمد بن سلمان به آن‌ها وارد شده، شتابزده و خالی از درک و عقلانیت بوده است.

دکتر مرادی افزود: محمد بن سلمان برای اثبات خود و همچنین ایجاد فرصت برای سرکوب مخالفان داخلی به سمت ایجاد جنگ خارجی روی آورد.

دکتر مرادی، تاکید کرد: تا پیش از روی کارآمدن محمد بن سلمان، میان ایران و عربستان سطحی از مذاکرات، گفت و گو و درک متقابل وجود داشت ولی این روابط با روی کار آمدن بن سلمان طه به شدت تغییر کرد.

وی با بیان اینکه عربستان هیچگاه اجازه شکل گیری نظام دموکراتیک را در کشورهای عربی نداده است گفت: عربستان به نابودکننده دموکراسی تبدیل شده است که هیچ نظام دموکراتیک را در کشورهای عربی و منطقه را تحمل نکرده و تمام تلاش آن‌ها به زیر کشیدن این دولت‌ها و نظامهاست.

دکتر مرادی، با اشاره به استعفای علی عبدالله صالح و فرار منصور هادی به عربستان گفت: عربستان سعودی به بهانه بازگردادند منصور هادی ائتلاف عربی را برای حمله به یمن شکل داد که مبارزه با ترورویست و سرنگونی حوثی‌ها را به عنوان اهداف خود از این حمله اعلام کرد.

کارشناس مسائل خاورمیانه، با بیان اینکه عربستان و امارات دارای ۲ راهبرد متفاوت برای ورود به جنگ یمن بود، افزود: هدف عربستان از ورود به جنگ سرنگونی حوثی‌ها و جلوگیری از نفوذ جمهوری اسلامی در مرزهای آل سعود بود و این در حالی است که امارات به دنبال تجزیه یمن به دو بخش شمال و جنوب است.

وی با اشاره به ریشه‌های تاریخی جدایی طلبی در یمن گفت: شمال و جنوب یمن دارای ویژگی‌های متفاوت زبانی، اعتقادی، قبیله‌ای و قومی است که اندیشه‌های جدایی طلبانه بین این ۲ بخش ریشه‌های تاریخی دارد به همین دلیل ایجاد یمن واحد با چالش‌هایی مواجه است.

مرادی، با بیان اینکه امارات با سرمایه‌گذاری بسیار سنگین به دنبال تجزیه یمن است، افزود: امارات به دلیل محدودیت‌های زمین و جغرافیا، به دنبال ایجاد یمن جنوبی برای گسترش نفوذ منطقه‌ای خود و اضافه کردن یمن جنوبی به امارات است.

وی یمن را یکی از مناطق عجیب دنیا دانست و اظهار داشت: تاریخ، فرهنگ، مذاهب، جغرافیا، جمعیت و موقعیت ممتاز جغرافیایی یمن شگفتی ساز است.

دکتر مرادی با بیان اینکه تنگه باب المندب یکی از تنگه‌های راهبردی و بسیار مهم دنیاست، گفت: کارشناسان بر این نکته معتقد هستند که هر کشوری که ۲ تنگه باب المندب و هرمز را در اختیار داشته باشد می‌تواند بر دنیا سروری کند.

کارشناس مسائل خاورمیانه، با بیان اینکه زیدیه از قرن سوم تا چهاردهم هجری بر یمن مسلط بوده است ادامه داد: امامت زیدیه متکی بر شمشیر و قدرت است و این موضوع عنصری اساسی در تفکرات زیدیه است.

وی، حوثی‌ها را میراث داران زیدیه دانست و ادامه داد: فقه زیدیه به اهل سنت و حنفیه بسیار نزدیک است و فقه زیدیه و حنفیه دارای مشترکات بسیار زیاد است.

دکتر مرادی، با تاکید بر اینکه «تبری» از جمله ویژگی‌های برجسته تفکر زیدیه است، افزود: بافت قبیله‌ای و وجود قبایل قدرتمند در یمن بسیار قدرتمند هستند که دولت‌ها جز با توجه به قدرت قبایل امکان حکومت و ثبات نخواهند داشت.

کارشناس مسائل خاورمیانه، در پایان گفت: علی عبدالله صالح ۳۷ سال در راس قدرت یمن بود و دلیل این حضور مستمر، بازی وی با قبایل و مشارکت گرفتن قبایل در ساخت دولت بود.