به گزارش روابط عمومی دانشگاه مفید، كارگاه آموزشی «علم محكم و متشابه» با همت مركز مطالعات قرآن دانشگاه مفيد و با همكاری موسسه فرهنگی هنری كانون نشر و ترويج زبان قرآن، روز شنبه 15 آذر 1399، در دو نوبت صبح و بعد از ظهر در دفتر این مؤسسه برگزار شد.

ارائه دهندگان اين كارگاه آموزشی: آقای دكتر محمد علی لسانی فشاركی، استاد سابق دانشگاه تربيت مدرس تهران و عضو مركز دايره المعارف بزرگ اسلامی و دكتر حسين مرادی زنجانی، عضو هيأت علمی دانشگاه آزد اسلامی زنجان بودند.

در اين کارگاه آموزشی، دكتر مرادی زنجانی با ارائه بحثی اجمالی درباره سابقه مباحث مربوط به علم محكم و متشابه در كتاب‌های مرتبط با علوم قرآن، گفتند: بحث محكم و متشابه عمدتا يك بحث قرآنی است، اما آثاری كه در اين باره نوشته شده اند، بيشتر بر حوزه های خارج از مباحث قرآنی متمركز بوده اند و توجه خود را به خود قرآن در باب اين بحث ها معطوف نكرده اند.

در ادامه این برنامه دكتر لسانی فشاركی نیز با اشاره به نادرست بودن تقسیم بندی مشهور آیات محکم و متشابه اظهار داشتند: تقسيم بندی آيات قرآن کریم به دو دسته محكم و متشابه، بر اساس آيه هفتم سوره مبارکه آل عمران می باشد و از ديرباز در آثار علوم قرآنی و تفاسير شايع بوده است که تقسيم بندی درستی نيست.

ايشان گفتند: آيه هفتم سوره آل عمران، در مقام تقسيم آيات قرآن به دو دسته محكم و متشابه نيست و اصولا بحث محكم و متشابه را نباید تنها بر اساس اين آيه ارائه كرد، بلكه آياتی از جمله آيه اول سوره هود و آيه سوم سوره فصّلت و آيات ديگر نيز در اين زمينه بايد مورد توجه قرار گيرند.

دکتر لسانی فشارکی در ادامه افزودند: آيات محكم به معنای جنبه باطنی و تأويلی قرآن است كه فقط پيامبر اكرم (ص) از آن خبر دارد و آيات متشابه، جنبه ظاهری قرآن است كه در دسترس ماست؛ به عبارت ديگر سه مفهوم يا اصطلاح قرآنی «محكم، باطن و تأويل» به ترتيب با سه اصطلاح ديگر علوم قرآنی «متشابه، ظاهر و تنزيل» تناظر دارد. در نتيجه اينگونه نيست كه ما در كل دو دسته آيات داشته باشيم كه برخی از آيات محكم و برخی آيات متشابه باشند؛ بلكه متشابه بودن، وصف كل آيات قرآن كريم است و اين در برابر آيات محكم است كه حقيقت قرآن است و اين حقيقت نزد پيامبر خدا قرار دارد و بر ايشان وحی شده است.

نوبت دوم این کارگاه آموزشی نیز به پرسش و پاسخ اختصاص یافت و اساتید محترم ديدگاه های خود درباره آيات محكم و متشابه را، با توجه به پرسش‌های مخاطبان به تفصیل بیان نمودند. حسن ختام این برنامه نیز معرفی سه کتاب تالیفی از استاد لسانی فشاركی بود که با بحث ارائه شده در این کار گاه آموزشی ارتباط تام و تمام داشتند. كتاب «روش تحقيق موضوعی در قرآن كريم»، كتاب «علم محكم و متشابه» و كتاب «سوره شناسی».

فایل صوتی این کارگاه آموزشی به زودی از طریق کانال رسمی دانشگاه مفید به نشانی publicmofid@ در دسترس علاقه مندان قرار خواهد گرفت.