به گزارش روابط عمومی دانشگاه مفید، مراسم رونمایی از کتاب «نظام مالی اسلامی» (مجموعه مقالات همایش نکوداشت شادروان دکتر محمدنقی نظرپور) به همت مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه مفید برگزار شد.
این مراسم روز شنبه ۴ دیماه ۱۴۰۰ با حضور برخی از اساتید دانشگاه مفید، نویسندگان مقالات و خانواده مرحوم دکتر نظرپور در دانشگاه مفید و همزمان در فضای مجازی برگزار شد.
در ابتدای جلسه آقای دکتر سید محسن سجادی (مدیر مرکز مطالعات اقتصادی) ضمن ابراز قدردانی از سازمان سمت بابت چاپ کتاب، از جناب آقای دکتر محمدرضا یوسفی شیخ رباط به جهت ویراستاری علمی این کتاب و نیز از حضور خانواده محترم مرحوم دکتر نظرپور تشکر نمودند. در ادامه برنامه آقای احمدوند کارشناس سازمان سمت با قرائت دلنوشته‌ای یاد مرحوم دکتر نظرپور را گرامی داشتند.

در ادامه برنامه آقای دکتر سیدمصطفی میرمحمدی، معاون پژوهش دانشگاه مفید با گرامیداشت یاد و خاطره استاد نظرپور (ره) گفتند:
من سال‌ها با ایشان دوستی و رفاقت داشتم، لذا برای بنده سخت است که راجع به آقای دکتر نظرپور صحبت کنم. فقط از باب مسئولیتی که دارم خواستم از همه اساتید معظمی که در نکوداشت استاد فقید و بویژه در مراسم رونمایی از کتاب تلاش داشته اند، تشکر کنم. جامعه ما با از دست دادن این استاد دانشمند، از دیدگاه‌های علمی ایشان محروم شد.

دکتر نظرپور هر چه بر علمش اضافه می‌شد، به همان میزان بر تعهد و ارادتش بر اهل بیت (ع) نیز افزوده می‌شد.

ایشان در کرسی دانشگاه همچنان که با علاقه کار می‌کردند، مطالعات حوزوی و تلاشهای تبلیغی برای توسعه معارف جعفری را هم فراموش نمی‌کردند. دکتر نظرپور از مصادیق بارز وحدت حوزه و دانشگاه بوده و در این زمینه کار کرده بود. از این فرصت استفاده کرده و مجددا از خانواده محترم آن مرحوم، حضار گرامی، مرکز مطالعات اقتصادی، جناب آقای دکتر کمیجانی، سازمان سمت و جناب آقای دکتر یوسفی تشکر می‌کنم.

سخنران بعدی جلسه، جناب آقای دکتر اکبر کمیجانی (رئیس سابق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) بودند.
ایشان ضمن تشکر از مرکز مطالعات اقتصاد دانشگاه مفید از بابت برگزاری این مراسم، از حاضرین در جلسه بصورت حضوری و مجازی، خانواده مرحوم دکتر نظرپور، سازمان سمت و دکتر محمدرضا یوسفی شیخ رباط تشکر کرده و ابراز امیدواری کردند که این اثر در اختیار علاقمندان و سیاستگذاران قرار بگیرد و منشاء اثرات و ثمرات مفیدی باشد.
دکتر کمیجانی با اشاره به فضائل اخلاقی دکتر نظرپور گفتند: مرحوم دکتر نظرپور شخصیت بسیار ممتازی داشت و فردی سلیم¬النفس و صبور و مهربان بود. در برخورد با همکاران، اساتید و دانشجویان بسیار صمیمی بود. وی مقطع کارشناسی اقتصاد را در دانشگاه مفید، کارشناسی ارشد را در دانشگاه علامه طباطبایی و مقطع دکتری را در دانشگاه مفید با موفقیت به پایان رساند.

رساله ایشان با موضوع «ماهیت فقهی و کارکرد بانکی عقد استصناع و معرفی اوراق استصناع، ابزاری برای سیاستهای مالی و پولی» بود و بنده نیز به عنوان استاد راهنما در خدمت ایشان بودم. در اینجا یادی کنیم از خدمات ارزشمند حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی (ره)، موسس دانشگاه مفید که بعنوان استاد مشاور در جلسه دفاع دکتری مرحوم نظرپور حضور داشتند. ایشان بعلت علاقه فراوانی که بین این دو بزرگوار بود؛ با وجود مشکلات جسمانی، با اشتیاق کامل در این جلسه که اولین جلسه دفاع رساله دکتری رشته اقتصاد هم بود شرکت کردند. همچنین در اولین جلسه دفاع مقطع کارشناسی ارشد که رساله آقای هادوی نیا در مبحث قرض الحسنه و کاربردهای آن نگاشته شده بود و بنده هم استاد راهنمای ایشان بودم، شرکت کردند که موجب دلگرمی همه اساتید و دانشجویان بود. خداوند روح ایشان را قرین رحمت بفرماید. ان شاءلله

یکی از صفات بارز دکتر نظرپور این بود که خود را پیوسته وقف فعالیتهای آموزشی و پژوهشی کرده بودند و حاصل این تلاشها، کتاب و مقالاتی ارزشمندی بود که از ایشان به یادگار ماند. حضور فعال در سمینارهای علمی داخلی و بین المللی عمدتا از مبحث اقتصاد اسلامی، بانکداری اسلامی داشتند و در جهت گسترش جنبه‌های کاربردی این مباحث تلاش می‌کردند و انصافا در این راه موفق بودند.
ایشان علاوه بر حوزه آموزشی، در حیطه سیاستگذاری هم نقش موثری ایفا کردند. ایشان با سازمان سمت به عنوان مدیر گروه اقتصاد همکاری‌های تنگاتنگی داشتند و حضور ایشان باعث شد تاکید و عمق بیشتری بر مباحث علوم انسانی از منظر مباحث اسلامی بویژه بانکداری اسلامی انجام پذیرد و این کتب در سطح بالا و استاندارد دانشگاهیی به چاپ رسیده و بعنوان کتب درسی و کمک درسی مورد استفاده اساتید حوزه و دانشگاه و دانشجویان و طلاب می‌گیرد.
دکتر نظرپور در کنار فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در حوزه و دانشگاه، از سال ۱۳۸۰ عضو فعال کمیته مشورتی فقهی بانک مرکزی نیز بودند. در کنار ایشان مرحوم حجت الاسلام والمسلمین دکتر موسویان نیز حضور داشتند و به حق این دو بزرگوار در معرفی موضوعات جدید تلاش ویژه‌ای داشتند و حضورشان در این کمیته بسیار مفید و ارزشمند بود.
پس از حادثه تلخ فوت دکتر نظرپور، دکتر موسویان خلاء ایجاد شده را سعی می‌کرد پر کند که متاسفانه ایشان نیز بر اثر ابتلا به ویروس منحوس کرونا از میان ما رفتند وعدم حضور این دو بزرگوار ضایعه بزرگی برای شورای فقهی بانک مرکزی بود. در اینجا به برخی از مصوبات کمیته مشورتی فقهی می‌پردازم که کمک بسیار شایانی را به سیاستگذاری پولی و مالی می‌کند. از جمله این تصمیمات شورای مشورتی فقهی، بازنگری در فرمهای قراردادهای مربوط به عقود مبادله‌ای و مشارکتی بود که بانکها بنابر سلایق خودشان دستکاریهایی در این قراردادها انجام داده بودند و در اجرا دچار ابهاماتی برای مشتریان شده بود که با تصمیمی که در این کمیته گرفته شد، این فرم‌ها بازنگری و یکنواخت سازی و این کار بزرگ به بانکها ابلاغ شد.
دومین کار بزرگ این کمیته، کاربردی کردن عقد مرابحه به عنوان جایگزینی برای عقد جعاله و وسعت بخشی به کاربردهای این عقد در امور دیگر بود.
کار دیگری که متاثر از رساله دکتری ایشان بود، معرفی و شناسایی ابعاد نظری فقهی و کاربردی عقد استصناع بود که احتمالا برای اولین بار این عقد را مرحوم نظرپور در رساله دکتری خودشان مطرح کردند و آنرا بعنوان ابزاری برای تامین مالی معرفی کردند که بعدها جزء عقود تلقی شد و برای اجرا به بانکها ابلاغ گردید.

از جمله دیگر مصوبات کمیته فقهی می‌توانم به تعداد وسیعی از اوراق بدهی دولت اشاره کنم که از جمله آن‌ها اوراق مالی اسلامی، اسناد خرانه، اوراق اجاره، اوراق منفعت و اوراق سکوک و. . اشاره کنم که تمام این اوراق توسط وزارت اقتصاد و دارایی مورد استفاده قرار می¬گیرد و همچنین اوراق مالی اسلامی امروزه یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در انجام عملیات بازار باز در بانک مرکزی است. با معرفی اوراق مالی اسلامی و با راه اندازی عملیات بازار باز، این اوراق به عنوان وثیقه از سوی بانکها به بانک مرکزی ارائه می‌شود و تسهیلات قاعده‌مند یا تسهیلات کوتاه مدت یا شبانه یا هفتگی در اختیار بانک قرار می‌گیرد. از جمله ابزارهای جدیدی که در کمیته شورای فقهی موفق به تایید و اجرا شد، ابزارهای ریپو و ریپوی معکوس (توافق خرید و بازخرید) بودند.
همچنین یکی از کارهای ارزنده ایشان، همکاری علمی در روند پذیرش تا چاپ مقالات علمی در مجله «مطالعات و سیاست‌های اقتصادی» دانشگاه مفید بود که در نقش جانشین سردبیر از مراحل اولیه قرار گرفتن مقاله در روند ارزیابی و انجام اصلاحات تا پذیرش و چاپ نهایی را با دقت فراوان و نظم بسیار خوبی پیگیری می‌نمودند؛ که ثمره تلاش ایشان ارتقای جایگاه این مجله در جامعه علمی و اقتصادی کشور گردید.
شخص بنده و سایر سیاستگذاران پولی، معرفی این ابزارها را حاصل زحمات کمیته فقهی، شورای فقهی و بویژه خدمات شایسته و ارزنده مرحوم دکتر نظرپور و مرحوم دکتر موسویان می‌دانیم. خداوند روحشان را شاد کند و ان شاءالله این ابزارها بتواننند بیشتر از گذشته مورد استفاده سیاستهای پولی و اعتباری قرار بگیرند.
با توجه به شناخت سیاستگذاری پولی از حضور شایسته و برجسته این بزرگواران در کمیته مشورتی فقهی بانک مرکزی و با توجه به علاقمندی ایشان به مباحث بانکداری اسلامی، بانک مرکزی با پیشنهاد اینجانب و آقای دکتر سیف رئیس وقت موافقت کردند که این بزرگواران بعنوان اعضای شورای فقهی بانک مرکزی به شورای نگهبان معرفی شوند و این شورا نیز با عضویت ایشان موافقت کرد. متاسفانه اجل مهلت نداد و ایشان از میان ما رفتند. از خداوند مهربان برای این بزرگواران آرامش روح و همچنین صبر و شکیبایی برای خانواده محترمشان خواستارم.
در ادامه جلسه با حضور اعضای خانواده مرحوم دکتر نظرپور، معاون پژوهش دانشگاه مفید، مدیر مرکز مطالعات اقتصادی از کتاب «نظام مالی اسلامی» رونمایی شد.